Hartelijk maandag!
We hebben donderdag ons best wel heel goede onderzoek 'Generatie Z(ekerheid)' gepresenteerd in Leiden. Met een mix van pubquizzen, schermen en diepgaande breakoutsessies hebben we de bevindingen gedeeld met bijna 200 HR-professionals. We duiken verder in hoe de overstap van diploma’s naar skills nog steeds wringt en hoe leerwerkplekken de broodnodige brug kunnen zijn. Plus, in Twente knutselden ze aan de toekomst met de Challenge Based Learning Community, waar leren en werken hand in hand gaan. Ook tip ik het boek 'Generatie Z(elfvertrouwen)' – een must-read die de veerkracht van deze jongeren belicht. En die term 'Junkspace'? Om de invloed ervan op Gen Z te begrijpen, lees je even door.
Veel stagiairs gewenst!
Maarten
Ps: Deel deze nieuwsbrief in jouw netwerk! Hoe meer lezers hoe meer de waarde van stages gezien wordt.
Gewoon via de gele knop:
Stichting ELBHO
Heb je ooit gehoord van de Stichting Erkend Leerbedrijf Hoger Onderwijs (ELBHO)? Nee? Geen zorgen, je bent niet de enige, maar let op, dat gaat nog wel eens pijnlijk worden als je deze kans mist. Want zeg nou zelf, in deze arbeidsmarkt moet je wel iets meer doen dan alleen een fruitmandje neerzetten om op te vallen. En ja, ik zie je al bijna wegklikken, maar blijf nog even hangen. Denk eens na over zo’n audit om erkend leerbedrijf te worden.
Stel je voor, een externe pro die langs komt en roept: “Wow, jullie stages zijn top!” Dat is toch goud waard? Je laat ermee zien dat je serieus investeert in fris talent, terwijl de rest van de bedrijven nog lekker achterover hangt in de veronderstelling dat er een golf aan perfecte kandidaten hun kant op komt. Nieuwsflits: die komt dus niet.
Voor je het weet, staat dat jonge grut voor je deur te dringen, terwijl je concurrenten zich nog afvragen hoe ze deze boot hebben kunnen missen. 🚢
DEZE WEEK
Groot onderzoek! Generatie Z(zekerheid)
Even eigen parochie: De afgelopen maanden hebben we een heel uitgebreid onderzoek gedaan naar de drijfveren, wensen, behoeften, angsten en overtuigingen van Generatie Z. Hoe? Door het aan henzelf te vragen natuurlijk. Die uitkomsten hebben we samengebracht in het rapport Generatie Z(ekerheid). En dat rapport hebben we afgelopen donderdag gesprestenteerd in Leiden. We hadden een topmiddag met bijna 200 HR-professionals uit allerlei takken van sport. In plaats van saaie cijfers te PowerPointen, pakten we het leuk aan met een Pubquiz over de resultaten. Je kon ook schermen, het generatiekaartspel spelen, en dieper duiken in de materie tijdens breakoutsessies. De plenaire gesprekken met het onderzoekspanel en de interactie met de zaal zorgden voor een inhoudelijk sterke, maar ook vrolijke middag.
Trots op het rapport dat ik met mijn mede onderzoekers (Jos Ahlers, Matthijs Hamster, Wouter Drion, Felicia Koops, Sam, Martine en vele vele anderen in elkaar heb gezet. Het is een doordacht en goed leesbaar rapport geworden, met scherpe analyses en praktische tips. Echt zo’n rapport dat je relaxed op de bank leest of achter je bureau, en waarvan je gaat denken én doen. Wat een topcombi, al zeg ik het zelf.
Skills en diploma’s; gaat nog niet helemaal soepel
In bovenstaande artikel kaart Mathijs Bouman de stevige uitdagingen aan op de arbeidsmarkt voor jongeren tussen 20 en 25 jaar zonder startkwalificatie (dus zonder diploma op minimaal mbo-2). De trend is aan het verschuiven van diploma’s naar skills, maar dat zet deze jongeren nog steeds niet op gelijke startkansen omdat de banenmarkt nog steeds hangt aan die papiertjes. Bouman noemt het systeem vastgeroest en pleit voor meer erkenning van praktische vaardigheden.
Nu, hoe overbruggen we die kloof? Hoe dempen we die sloot met ouwe dipl.. eh koeien? Stages en leerwerkplekken, lijkt mij. Deze kunnen dé brug zijn die jongeren zonder startkwalificatie nodig hebben. Door ze praktijkervaring te laten opdoen, worden ze aantrekkelijk voor werkgevers, zelfs zonder dat stukje papier. Je kunt kennismaken, vaak weken of maandenlang, de noodzakelijke kennis en ervaring opdoen, aan elkaar snuffelen en hoppa; match gemaakt!
Maar, en daar komt de clou: dit vraagt nogal wat van de leerbedrijven. Ze moeten zich (nog meer) ontpoppen tot sexy, professionele leeromgevingen. Geen halfbakken stageplekken waar je koffie haalt, kopietjes maakt of plantenladders zoekt, maar echte leerzame ervaringen met degelijke begeleiding door mensen die weten hoe je dat doet en echte kansen om te groeien. Dit betekent investeren in goede mentors, duidelijke leerdoelen stellen en een cultuur bouwen waar leren centraal staat.
Kortom, als bedrijven echt willen dat deze talenten zonder diploma's tot bloei komen, dan moeten ze de handen uit de mouwen steken en hun leeromgevingen opkrikken.
Hulp nodig? Daar bel je mij voor.
Nog even over die skills based bedrijven
Ben Cowan heeft het op LinkedIn zo’n stuk geschreven waarvan je ‘hè hè’. In zijn stuk vertelt hij dat we niet zo paniekerig moeten doen en niet alles overboord moeten gooien voor een paar nieuwe skills. Functietitels versimpelen? Ja. Meer kijken naar wat je daadwerkelijk doet in je werk? Absoluut. Maar die ouderwetse baanstructuur helemaal dumpen? Echt niet. Dus, wil je weten hoe je met beide benen op de grond blijft? Check dan Cowan's artikel op LinkedIn , waar hij de boel weer even lekker nuchter bekijkt.
Challenge Based Learning Community
In Twente wordt er lekker vernieuwend aan de weg getimmerd met de Challenge Based Learning Community. Een frisse wind in het techniekonderwijs waarbij vakmensen niet meer avondenlang in de schoolbanken zitten, maar direct op de werkvloer actuele vraagstukken tackelen. Samen met collega’s en een facilitator duiken ze in een leertraject van zo’n tien tot twaalf weken, waarbij ze wekelijks samenkomen om te brainstormen en te innoveren.
Programmanager Haske van Aken en regiomanager Robert-Jan de Vries van Wij Techniek zijn dolenthousiast. Volgens hen is dit precies wat nodig is om de vakmensen toekomstbestendig te maken. Het gaat niet alleen om het leren zelf, maar ook om het bouwen van bruggen tussen collega's die anders nooit echt met elkaar zouden sparren.
En hoewel dit idee van leren-op-de-werkvloer misschien niet splinternieuw is, is het toch een belangrijke bevestiging van een positieve trend: de grenzen tussen leren en werken vervagen. Dit brengt de praktijk en theorie dichter bij elkaar, wat een waardevolle ontwikkeling is voor zowel de leerlingen als de bedrijven. Het wijst op een trend waarbij het onderwijs steeds meer terug naar de werkvloer gaat, en dat is absoluut goed nieuws. De aanpak in Twente is misschien een modern jasje voor een oude methode, maar het enthousiasme en de praktische toepassing ervan kunnen echt een verschil maken in hoe we denken over en investeren in de toekomst van technisch onderwijs. Dus, hoera voor deze initiatieven die het wiel niet opnieuw uitvinden, maar het wel degelijk beter laten rollen!
Volwassen die ‘slay’ zeggen zijn ‘cringe’
In het stuk van Sjanne de Haan duiken we in de wonderlijke wereld van volwassenen die krampachtig proberen jongerentaal te spreken. Of ze nu ouders zijn die cool willen doen of marketeers die jongeren willen lokken, vaak zorgt het voor meer afstand dan verbinding. Jongeren vinden het meestal maar ongemakkelijk, of, zoals ze zelf zeggen, 'cringe'.
De Haan pakt een paar van die typische jongerenwoorden aan zoals "slay", "mid", en "cheugy", en legt uit hoe deze woorden helpen bij het vormen van hun identiteit. Maar als volwassenen deze termen gaan slingeren, voelt het voor jongeren als een tenenkrommende poging om hip te zijn.
Er zijn genoeg voorbeelden waarbij volwassenen proberen jong te praten, soms bewust voor de grap, zoals in die Gen Z-script video's waar oudere mensen een jongerenscript volgen. Maar wat voor de ene groep jongeren misschien grappig is, is voor de andere groep al snel passé en puur materiaal voor facepalms.
De Haan zegt eigenlijk: volwassenen, blijf lekker jezelf. Jongeren hebben een neus voor authenticiteit en die geforceerde pogingen om jongerentaal te gebruiken? Die werken meestal averechts. Blijf maar gewoon praten zoals je altijd doet, dan zit je altijd goed. Jongeren waarderen het wanneer je hen serieus neemt en hun taalgebruik respecteert zonder het klakkeloos na te apen. In de wereld van taal en communicatie is een beetje echtheid goud waard. Gewoon demure blijven dus. 😬
De Banker Bro als nieuwe fashionstijl.
In de serie industry (niet gezien, schijnt leuk te zijn) wordt de gilet bijna een personage op zich; overal aanwezig, van de boardroom tot de handelsvloer, vaak versierd met het logo van de fictieve Pierpoint-bank.
Het lijkt erop dat die mouwloze fashionstatements niet alleen de harten (en de ruggen) van fictieve bankiers hebben veroverd, maar ook in de echte wereld hun comeback maken. Verkoopcijfers schieten omhoog. Bij Hackett, William Crabtree & Sons, en Charles Tyrwhitt kunnen ze de gilets in ieder geval niet meer aanslepen. Blijkbaar is zo'n bodywarmer niet alleen handig om je fitte body warm te houden tijdens een frisse ochtendcommute, maar ook perfect om te laten zien dat je bij de 'bankier bros' hoort.
In de wereld van post-pandemie kantooroutfits—waarbij je voor Zoom slechts tot de navel netjes hoeft te zijn—blijkt de gilet een praktische middenweg. Comfortabel genoeg voor thuis, net genoeg voor de camera.
Dus, wie weet, misschien is de gilet binnenkort wel net zo mainstream als de sneakers onder je pak. De Banker Bro als nieuwe stijlicoon? De bankiersgilet als nieuwe haute couture? Ik zou zeggen: zeg nooit nooit. We hadden immers ooit Crocs #neverforget.
Gen Z en Junkspace
Opgroeien in de 21e eeuw? Dat is als IKEA-meubels in elkaar zetten zonder handleiding: frustrerend en aan het eind vraag je je af of het het allemaal waard was. Generatie Z, die groeit op in wat Rem Koolhaas 'Junkspace' noemt – die propvolle, schreeuwerige plekken zoals winkelcentra en sociale media, ontworpen om je aandacht te kapen en niet meer los te laten.
Deze jongeren leven in een wereld die gemaakt lijkt voor consumptie, niet voor een goed gesprek. En echt, het is een mirakel dat niet allemaal knettergek worden van al die visuele en culturele vervuiling.
Maar laten we wel wezen: Gen Z is niet alleen maar slachtoffer van hun glimmende, flitsende wereld. Nee, ze zijn juist mega inventief in het vinden van betekenis binnen die chaos. Ze bouwen gemeenschappen waar ze eigenlijk geïsoleerd zouden moeten raken en maken van een catalogus van chaos een soort thuis. Dus hulde aan Gen Z: misschien wankel, maar wel innovatief genoeg om van een uitgeholde cultuur toch nog iets gezelligs te maken.
Ik schrijf vaker over dit soort dwarsverbanden en inzichten op mijn engelse blog; Cultus Praxis
Over die kracht van Gen Z gaat trouwens ook het nieuwe boek van Eveline Crone en Renske van der Cruijsen. Dat is daarom boek van de week.
Onderwijs en bedrijfsleven: een knallende chemie.
Als expert in het echte werk bij CENSES, zie ik onderwijs en industrie als de perfecte ingrediënten voor een knallende chemische reactie. Zonder een snufje echte werkervaring is onderwijs zo spannend als een bakje vanillepudding zonder vanille: je hebt alle basics, maar het mist pit. Dus, hoe breng je die twee werelden samen om de professionals van morgen niet alleen klaar te stomen, maar ze ook echt vuur onder de voeten te geven?
Boek van de week
Generatie Z(elfvertrouwen)
Eveline Crone, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit, komt met gestrekt been de hoek om zeilen over Generatie Z; je weet wel, die generatie die schijnbaar alleen maar kan swipen op hun smartphones en al burn-out is van havucapu bestellen/ Samen met Renske van de Cruijsen schreef ze het boek 'Generatie Zelfvertrouwen'. En wat blijkt? Die zogenaamde softies zijn eigenlijk behoorlijk pittig.
Volgens Crone zijn deze jongeren helemaal niet de sneeuwvlokjes waar iedereen ze voor houdt. Nee, ze zijn juist superkrachtig, trotseren digitale stormen, klimaatrampen en wat nog meer met een glimlach en de wind in de haren. En ze zijn nog optimistisch ook, stel je voor.
In haar boek legt ze uit hoe je als jongere een stevig zelfbeeld opbouwt, ondanks dat de wereld om je heen constant aan het instorten is. En die opvoeding? Niet te strak, maar ook niet te losjes; lekker democratisch, gewoon gezellig naast je kind lopen.
Oh, en sociale media? Je kunt ze niet uit het raam gooien, dus leer jongeren liever hoe ze door de digitale jungle moeten navigeren zonder gek te worden van alle perfecte plaatjes en nepnieuws. Dat kun je.
Dus, terwijl iedereen Gen Z afschrijft als de generatie die offline compleet de weg kwijt lijkt te zijn, zegt Crone: "Wacht even, deze kids hebben het juist prima onder de knie en hebben zelfs ideeën over hoe we het allemaal beter kunnen doen."
Zo, die zit.
Cijfer van de week
32%
Het aantal jongeren dat aangeeft dat zij woningnood als belangrijkste uitdaging zien (op vrijwel gelijke voet met klimaatverandering, moet gezegd)
De woningnood knijpt jongeren stevig in de hoek waar de klappen vallen. Lekker dan, probeer je een beetje carrière te maken, ligt je focus meer op het vinden van een dak boven je hoofd dan op je volgende werkproject. Je zou bijna vergeten hoe het is om continue Funda te F5’en tijdens werkmeetings.
En weet je, het is niet alleen maar lastig voor je sociale leven of je slaapritme. Nee, het gaat verder. Die eeuwige jacht naar een betaalbare woning houdt veel jongeren tegen om écht risico’s te nemen in hun carrière. Investeren in een extra cursus of een sprong wagen naar een startup? Echt niet, te riskant als je niet weet of je volgende maand nog in dezelfde stad woont.
Dan hebben we het nog niet eens over de groeiende kloof tussen de 'heb-ik-wel-een-huis-via-papa-en-mama' en de 'heb-ik-nietjes'. Die woningmarkt van tegenwoordig, die maakt de kloof tussen arm en rijk alleen maar groter. Dus ja, het is hoog tijd voor wat ferme actie van de bovenste plank. We moeten ervoor zorgen dat al die getalenteerde jongeren niet alleen bezig zijn met overleven, maar ook echt kunnen bouwen aan hun droomcarrière. Want zeg nou zelf, een beetje zekerheid over je woning, dat zou toch standaard moeten zijn?
DAT WAS M
Afgelopen week was geweldig. Begon op ROC Mondriaan ivm een schitterend nieuw project dat we met Censes doen bij de Trucks, liep via drie nieuwe stukken schrijven en een aantal brainstorms waar ik voor ben ingevlogen als stage-expert en culmineerde in het HR event in Leiden waar we ons onderzoek presenteerden. Deze week is het iets rustiger. Ik heb alleen woensdag een groot event in Alkmaar: Infra Bindt waar ik de keynote verzorg. Verder genoeg te doen, maar geen wereldreizen. Wel inhoudelijk overleg over NOG een boek waar ik aan meeschrijf: over mbo recruitment.
Laat ik je de week ingaan met een heel tof project van vriend Menno Kooistra die met Martin Koolhoven en anderen een grandioze horrorstrip aan het maken is. Zoeken ze crowdfunding voor. Geeft allen! Meer info HIER
Rest mij jou een hele fijn een hele fijne week te wensen.
En veel stagiairs natuurlijk.