Werf Slim: Werf Studenten #242
Geld, Groei💗, Gelijke Kansen
Hartelijk maandag!
In deze editie van Werf Slim neem ik je mee langs stijgende stagevergoedingen in 2024 ( gemiddeld €662, met uitschieters tot €1.500 per maand) tot de harde realiteit voor mbo-studenten: minder financiering per hoofd dan hun wo-collega's, terwijl de politiek roept om meer vakmensen. Hoe rijmt dat? Het is alsof je roept om een topchef, maar weigert fatsoenlijke ingrediënten aan te leveren. Ik kijk ook hoe bedrijven slim kunnen inspelen op arbeidsmarktschaarste door stagiairs serieus te nemen als toekomstig talent en hen betere begeleiding te bieden. Want zonder goede begeleiding blijft een stage niet meer dan een mooi menu zonder recepten.
En voor wie theorie en praktijk graag combineert: het aankomende boek Co-regulerend leren laat zien hoe gezamenlijke sturing en autonomie studenten écht motiveert. Kortom, lezen waart.
Veel leesplezier!
Maarten
PS Leuk om te lezen?
Deel ‘m in jouw netwerk! gewoon via de gele button.👇
Partner: Stichting ELBHO
Stichting ELBHO, je kent ze wel: de club die ervoor zorgt dat jouw bedrijf erkend leerbedrijf wordt voor hoger onderwijs. Als je dat stempel nog niet hebt, waar wacht je dan op? In een arbeidsmarkt die voelt als een woestijn zonder oase, is dit dé manier om te laten zien dat je écht werk maakt van jong talent.
Met een audit die jouw stagebeleid onder de loep neemt, krijg je niet alleen erkenning, maar ook een flinke voorsprong op de concurrentie. Want wie wil er nou niet een oud-stagiair horen zeggen: “Jullie aanpak? Helemaal top!” Voor je het weet, sta je bovenaan de wishlist van talentvolle stagiairs, terwijl de rest nog druk bezig is met vacatures schrijven. Slim, toch?
En trouwens, vanaf volgend jaar hebben we een toffe nieuwe partner die ons nog verder gaat helpen bouwen aan geweldige stages. Daarover volgende week meer!
DEZE WEEK
Magnet.Me stagevergoedingen onderzoek 2024
Stagevergoedingen zijn een hot topic, niet alleen in Nederland, maar ook op Europees niveau. Het jaarlijkse onderzoek van Magnet.me liet zien dat de gemiddelde vergoeding in 2024 is gestegen naar €662, met topposities in sectoren als accountancy en IT. Dit laat zien hoe bedrijven reageren op de toenemende druk om aantrekkelijk te blijven in een krappe arbeidsmarkt. Tegelijkertijd zetten overheden, zoals de Rijksoverheid en de Europese instellingen, steeds duidelijker standaarden neer om stages eerlijker en inclusiever te maken.
Deze inzichten triggerden me om een blogpost te schrijven waarin ik de huidige trends en ontwikkelingen op een rij zet. Wat betekent dit voor werkgevers die in 2025 stagiairs willen aantrekken en behouden? Kort samengevat: Betalen zul je.
Maar zo gek als bij Roblox gaat het niet worden vooralsnog. En dat is maar goed ook.
Het mbo staat onder druk
Adnan Tekin van de MBO Raad wijst terecht op het groeiende probleem van dalende mbo-studentenaantallen, vooral op niveau 2 en 3. Tegelijk roept de politiek om meer vakmensen voor onze zorg, bouw en energietransitie. Maar als mbo zo cruciaal is, waarom krijgt een mbo-student structureel minder financiering dan een wo-student, terwijl het mbo de grootste groep studenten bedient?
Dit financiële contrast wringt des te meer omdat leerbedrijven, waar studenten in de praktijk leren, vaak kampen met een gebrek aan middelen en begeleiding. Zonder sterke leerbedrijven blijft het mbo steken in goede bedoelingen. De oplossing? Eerlijke financiering per student, investeren in begeleiding op de werkvloer en het doorbreken van het hardnekkige stigma rond "lager opgeleid." Als we echt meer mbo’ers willen, moeten we dat ook laten zien met harde euro’s en structurele ondersteuning.
MBO raad benchmark onderzoek
Toch valt mij iets op.
Het rapport "Benchmark mbo 2023" vertelt ons keurig over dalende studentenaantallen en de aantrekkingskracht van bpv-plekken voor BBL-leerlingen. Maar wat volgens mij mist, is de wereld buiten de schoolmuren. Meer investeren in docenten? Absoluut. Betere leermiddelen op de praktijkvloer in de school? Zeker. Maar steek ook eens je hoofd uit het raam en kijk wat er gebeurt op de werkvloer.
Wat opvalt is wat níet in het rapport staat, of niet uitgebreid althans: leerbedrijven. Je weet wel: Die plekken waar BBL-studenten het grootste deel van hun opleiding doorbrengen, worden amper genoemd. En dat terwijl we allemaal roepen hoe belangrijk die praktijk is.
Bpvs worden gepresenteerd als een handige extra, een lokkertje voor nieuwe studenten. Ik citeer: '“De beschikbaarheid van bpv’s vergroot de interesse onder studenten voor BBL-programma’s vanwege de kans om naast onderwijs te volgen ook werkervaring in het vakgebied op te doen.” Het zal niet het hoofddoel zijn van deze benchmark maar hallo: zonder sterke leerbedrijven houdt het hele systeem geen stand. Geen goede begeleiding, geen stagevergoeding, geen aandacht voor kwaliteit; het zijn precies die dingen die ervoor zorgen dat stages vaak een gemiste kans blijven. En dan verbaasd zijn dat studenten afhaken?
Want laten we wel zijn. Op de werkvloer vindt het grootste deel van een mbo opleiding plaats, vooral voor BBL-studenten. Het is precies de plek waar de toekomst van mbo’ers wordt gemaakt.
En hoe vaak wordt daar geïnvesteerd in begeleiding, faciliteiten of überhaupt de kennis om een leerbedrijf goed te runnen? Bedrijven zijn vaak zoekende, maar zonder steun blijven ze hangen in goede bedoelingen. Tijd om daar serieus geld op in te zetten. Want een mbo zonder sterke leerbedrijven? Dat is als een boot zonder roeispanen. Je kunt blijven drijven, maar vooruit kom je niet. Of je gaat met je kluitje het riet in. 🚣🏾♀️
Gepersonaliseerd leren als inspiratie voor stagebegeleiding
Marc van der Meer, Mariola Gremmen en Wouter Rijke van het iXperium Centre of Expertise Leren met ICT laten in hun rapport over gepersonaliseerd leren zien hoe maatwerk en technologie een sleutelrol spelen in het onderwijs. Deze inzichten, ontwikkeld binnen het consortium ‘iXpact’ en ondersteund door subsidies van het NRO en SIA, zijn verrassend relevant voor stagebegeleiding in bedrijven.
Die inzichten zijn verrassend toepasbaar op stagebegeleiding. Maatwerkopdrachten en persoonlijke leerdoelen helpen stagiairs zich beter te ontwikkelen, terwijl digitale tools voor feedback en voortgang bedrijven ondersteunen. Goede begeleiding blijft cruciaal, met mentoren die persoonlijke aandacht en coaching bieden. Flexibiliteit in taken en samenwerking tussen afdelingen of externe partners geven stagiairs bovendien een breder perspectief. Door deze aanpak wordt stagebegeleiding niet alleen effectiever, maar ook een strategische investering in toekomstig talent.
De uitleg paradox
Super interessant onderzoek dat voor mij veel herkennende knikjes opleverde toen ik het las. Stagiairs durven geen vragen te stellen, begeleiders denken dat hun uitleg altijd helder is, en ondertussen groeit de frustratie aan beide kanten. De stagiair knikt braaf, maar begrijpt weinig, terwijl de begeleider denkt dat alles duidelijk is. Dit onderzoek van Atir en Risen (2024) noemt dit de paradox van uitleggen: juist de mensen die het meest zouden profiteren van uitleggen en vragen stellen, doen het niet. De onderzoekers lieten deelnemers taken uitleggen aan zichzelf of anderen en ontdekten dat dit leerresultaten aanzienlijk verbeterde.
Voor stagebegeleiders is dit een belangrijke wake-upcall (die je misschien niet nodig hebt maar toch, friendly reminder in dat geval): stop met aannemen dat je elkaar begrijpt. Laat stagiairs vertellen wat ze denken te weten, en begeleiders luisteren en doorvragen. Want een beetje onzekerheid is helemaal niet erg; als je er samen maar van leert.
Help! De manager verzuipt
In Amerika vallen middelmanagers bij bosjes. Het proces dat ze ‘corporate flattening’ noemen, haalt complete managementlagen weg in de naam van efficiëntie. Meta, Amazon, en UPS snijden flink in hun management en zeggen daarmee bureaucratie te willen verminderen. Dit is niet nieuw. Sinds de jaren ’80 hebben bedrijven wereldwijd middelmanagers wegbezuinigd in een poging tot meer efficiëntie en lagere kosten, maar deze "flattening" heeft vaak averechts gewerkt. Hoewel minder managementlagen soms snellere besluitvorming mogelijk maken, lijkt het er sterk op dat diezelfde managers nogal belangrijk zijn voor motivatie, coördinatie en probleemoplossing. Toch verdwijnen hun functies verdwijnen massaal en worden niet opnieuw ingevuld, wat leidt tot burn-out bij de overgebleven managers en silo’s binnen organisaties. Jongere medewerkers, zoals Z’ers in een stage of startersfunctie, missen cruciale mentoren, terwijl bedrijven steeds meer operationele spanning ervaren door het gebrek aan coördinatie. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we goed nadenken hoe we dit gaan oppakken. Misschien is die traditionele manager niet meer handig, maar alleen kaalslag zorgt nog niet voor en vruchtbare bodem. Bedrijven die zich blindstaren op kostenbesparing en hiërarchische efficiëntie, verliezen uit het oog dat de werkelijke waarde van middelmanagers niet ligt in hun zichtbare productiviteit, maar in hun subtiele, vaak onzichtbare impact. Ze zijn de smeerolie van de organisatie, cruciaal voor mentoring, het doorgeven van kennis, en het oplossen van interne wrijving. Ik schreef daar eerder over op mijn engelstalige persoonlijke blog Cultus Praxis👇
De mbo-arbeidsmarkt veranderd. Tijd voor stages.
De veranderingen in de arbeidsmarkt schreeuwen om actie rondom mbo’ers, betogen Max Boodie en anderen in HRmorgen. Want er komt nogal wat aan: Minder flexwerk (wet DBA), meer vaste banen . Ik noem drie argumenten waarom stages in deze ontwikkelingen niet over het hoofd gezien moeten worden:
1. Stagiairs als talentpipeline
Met minder flexibiliteit in arbeidscontracten wordt het belangrijker om stagiairs niet alleen te zien als tijdelijke krachten, maar als potentiële vaste medewerkers. Dit vraagt om een strategische aanpak waarin stages een opstap zijn naar een duurzame loopbaan binnen het bedrijf.
2. Aantrekkelijke stageplekken worden cruciaal
In een krappe markt zal het belang van een aantrekkelijke stageplek alleen maar toenemen. Dit betekent investeren in duidelijke leerdoelen, goede begeleiding en relevante praktijkervaring. Bedrijven die dit niet op orde hebben, riskeren dat ze minder aantrekkelijk worden voor talentvolle stagiairs.
3. Hogere eisen aan begeleiding
De kwaliteit van begeleiding op de werkvloer wordt een bepalende factor in het succes van stages. Net als bij vast personeel zal het opleiden en begeleiden van stagiairs meer aandacht vragen, zowel qua tijd als middelen. Dit betekent dat bedrijven hun mentoren moeten trainen en ondersteunen om stagiairs goed te begeleiden en hen aan zich te binden.
Cijfer van de week
56,61%
We kunnen niet blijven zeggen dat "mbo'ers de ruggengraat van onze samenleving zijn" als we ze behandelen als een bijzaak. Kijk even naar de cijfers. Aan een wo-student geven we €20.740 per jaar uit. Aan een hbo-student? Slechts €9.780. En een mbo-student? €11.740. Dat betekent dat een mbo-student maar 56,61% krijgt van wat een wo-student ontvangt. Een hbo-student komt niet eens tot de helft: 47,14%.
Boek van de week
Co-regulerend leren: Samen sturen, samen groeien”
Was jij vroeger zo’n student die zelfstandig, intrinsiek gemotiveerd en met een duidelijk plan door het leven dartelde? Nee, natuurlijk niet. Maar toch verwachten we dat tegenwoordig van elke student. En dat terwijl écht leren nooit alleen gebeurt.
In “Co-regulerend leren” (verschijnt in 2025) laten Barend Last en Derk Fransen zien hoe leren een gezamenlijk proces is. Het gaat niet alleen om jouw eigen leerpad, maar ook om hoe je dat samen met anderen;docenten, medestudenten vormgeeft. Ze noemen het co-regulatie, een mix van sturing en autonomie die zorgt voor motivatie én richting. Geen doelloos gezwem of verstikkende controle, maar precies de juiste balans.
Wat het boek zo fijn maakt: het blijft niet bij theorie. Het zit bomvol praktische tips en voorbeelden voor docenten en opleidingen die hiermee aan de slag willen. En de echte fans opgelet: we gaan deze een podcast opnemen met Barend. Want leren, dat doen ook ik en Krijn samen met onze podcast
Dat was m!
Deze week een hele leuke week. Maandag nemen we zoals genoemd een podcast op met Barend Last in Den Bosch. Dinsdag ben ik als pubquizhost in Burgers Zoo, woensdag rond ik een voorstel af voor een project met studenten het midden van het land via Censes en donderdag host ik weer een pubquiz, dan in Leiden. Vrijdag hebben we met Censes onze kerstlunch, altijd sfeervol. Wel mn kersttrui wassen, die ligt al een jaartje te schimmelen in de kast. Tussendoor redigeer ik nog een hoofdstuk in het nieuwe boek van Max Boodie, Eugene vd Hemel en friends over MBO-recruitment. Daarover later meer.
Laat ik jullie achter met deze observatie van Ted Goia: De top 10-films van 2024 zijn allemaal vervolgen. Welkom in de snackbar van de cultuur, waar we uitsluitend opgewarmde restjes serveren.
Tips, advies, feedback? Keertje crossposten? Let me know, vind ik allemaal heel leuk.
Heel veel stagiairs gewenst!
En tot de volgende week.
🫡Maarten Brand