Werf Slim: Werf Studenten #259
Stages, Structuur & Stoom afblazen
Hartelijk maandag!
Stage als werkstraf, feedback als hogere wiskunde en stagiairs als flexkrachten zonder loon.
Het was weer een week waarin alles klopte; behalve het systeem.
📬 Deze week in je inbox:
🔨 Stage als werkstraf? Leuk idee, Gerard. Maar het probleem is niet het aantal plekken; het zijn de begeleiders die ontbreken.
🗣️ Feedback geven blijft lastig. Gelukkig is er het Westerveld Framework: geen toespraak, wel gesprek.
🧩 Een stage is een escape room. Alleen jij moet de koffie halen.
📉 Nieuwste cijfers: minder mbo’ers, meer vacatures. En nog steeds geen verplichte vergoeding.
🧾 Stagediscriminatie? Die lossen we op met meldpunten. En rapporten over die meldpunten.
👂 In Trouw zegt Peter Henk Steenhuis: “De zin zit al in de student. Je hoeft alleen maar te luisteren.”
🌍 In The Times: bedrijven investeren in scholarships. Terwijl elders DEI wordt afgebroken. Wie nu niet bouwt aan toegang, raakt achterop.
Vond je het waardevol? Deel dit dan vooral in je netwerk!
En niet vergeten: Werf Slim: Werf Studenten.
Onze vrienden: NUTZY
Dacht je dat studenten nog vanzelf aan komen lopen?
Alsof ze spontaan staan te juichen voor je “inspirerende leeromgeving” waar ze vooral veel mogen meekijken, en meezuchten.
Het is 2025.
Jongeren hebben geen tijd voor HR-poëzie.
Ze willen feiten, geen franje.
Wat doe ik?
Wat tikt het af?
En wie zit er naast me? Iemand met humor of iemand met burn-out-ogen?
Enter Nutzy.
Geen stoffige vacaturebank met stages die klinken als een verplicht nummer.
Maar rechttoe rechtaan in je inbox:
🛠 Dit is de klus
💰 Dit is de vergoeding
🙃 En dit is Henk, hij maakt rare grappen maar laat je met rust
Studenten lezen tussen de regels.
En als daar niks staat, zijn ze weg.
Ze zoeken geen vage verhalen, maar glasheldere info.
Wat levert het op?
Wat leer ik?
Heb ik invloed, of ben ik alleen verantwoordelijk voor de planten?
Bedrijven die snappen dat het 2025 is, vallen op.
De rest blijft hangen in stages met zinnen als:
“Wij zoeken een proactieve aanpakker die geen 9-tot-5-mentaliteit heeft.”
Lekker dan. Dat klinkt als onbetaald overwerken in een TL-verlichte kantoortuin.
Nutzy maakt van je stage iets waar studenten op aanhaken.
Niet iets wat ze wegklikken.
Dus:
🧻 Weg met dat wollige wervingspraatje.
🚀 Gooi Nutzy aan.
👀 Laat zien wat je écht biedt.
DE POLL VAN DE WEEK
40 respondenten precies.
Antwoord: de ingenieur is met sabbatical. Of nooit begonnen.
De uitslag:
50% = bricoleur – lost dingen op al doende
0% = ingenieur – werkt volgens het boekje
25% = mix – de McGyver met checklist
25% = “ik doe maar wat” – en het werkt
Wat zegt dit?
Stagebegeleiding is geen spreadsheetsport.
Geen mens voelt zich de ingenieur. In een wereld vol formats kiezen begeleiders voor creatief geknutsel.
De bricoleur regeert.
Niet uit chaos, maar uit vakmanschap. Want plannen falen. Mensen lossen op.
De mix bestaat, maar is zeldzaam.
De 25% hybride begeleider danst tussen structuur en spontaniteit. Mooi, maar schaars.
“Ik doe maar wat” is een strategie.
Geen zwakte, maar zelfkennis. En vaak verrassend effectief.
Kortom: de beste begeleiding begint waar het plan eindigt.
Meedoen met de volgende poll? tof! Scroll naar beneden, kom je m vanzelf tegen.
DEZE WEEK
👆Deze week in de Volkskrant een ingezonden brief over stages. Heb je mijn aandacht! Het idee? Een onbetaalde stage als alternatief voor een celstraf. Dat klinkt als een creatieve oplossing van Gerard uit Oirsbeek. Jongeren die zijn ontspoord? Laat ze meedraaien in de maakindustrie! Bij VDL of Defensie, eventueel met een dependance naast de draaibank. Contract tekenen bij de rechter. Strafblad inruilen voor een begeleider met een clipboard.
Toch, na even een paar minuten broeden op die emmerende ‘ja goed idee, maar waar gaat Gerards idee mank’ kabouter in je achterhoofd’: Het probleem zit ‘m niet in het aantal plaatsen; net zoals het gevangenisprobleem niet draait om een gebrek aan vierkante meters. Er zijn genoeg cellen. Alleen: te weinig bewakers.
En precies zo is het met stages: er zijn genoeg plekken. Alleen: te weinig begeleiders.
Stagecoördinatoren kunnen het woord 'begeleidingscapaciteit' inmiddels niet meer horen is mijn ervaring. Niet omdat ze tegen jongeren zijn, of opleiden, integendeel! Het komt vooral omdat niemand tijd heeft. In de zorg kiezen ze tussen iemand wassen of iemand opleiden. In het mkb staat er vaak maar één medewerker die “iets met stagiairs doet.” En die is dan net met verlof of aan het brandjes blussen door, jawel, het personeelstekort.
Een stage is dus geen gratis extra handje. Het is een vak. Met aandacht. Met structuur. Met iemand die op maandag vraagt hoe het gaat en op vrijdag checkt of je iets geleerd hebt.
De vraag is dus niet: waar laten we al die jongeren?
De vraag is: wie gaat ze begeleiden? En wat is dat ons waard?
Want anders zitten we straks met jongeren in een overvolle werkplaats, zonder begeleiding, zonder leerdoel en zonder uitzicht. Iets dat, eerlijk is eerlijk, ook weer verdacht veel lijkt op een gevangenis.
Stagebegeleiding zonder zweethanden: bestaat dat? Ja hoor.
Feedback geven aan stagiairs. Je zou denken: hoe moeilijk kan het zijn? Gewoon zeggen wat beter kan. Maar nee. We maken er complete tovertrucs van. Met zinnen als "Misschien kun je iets proactiever zijn?” of "Ik geef dit even mee als leermoment.”
Gevolg: stagiairs snappen er niks van. Begeleiders draaien om de hete brei heen. En iedereen krijgt er stressvlekken van.
Gelukkig is daar het Westerveld Framework, omschreven in dit interessante stuk van de Uni Utrecht. Klinkt als een bungalowpark op de Veluwe, maar het is een handige manier om feedbackgesprekken te voeren zonder buikpijn.
Wat staat erin?
– Stel vragen in plaats van toespraken te houden
– Wacht niet tot de vrijdagmiddag om te zeggen dat iets maandag misging
– Ga niet opeens jargon gebruiken als het spannend wordt
– Zeg ook eens wat iemand wél goed doet (en hoe ze dat kunnen doorzetten, dat heet dus feed forward, voor de liefhebber)
En ja, het geldt ook als je stagiair nog maar net weet hoe de printer werkt. Feedback is geen hiërarchisch circus, het is een gesprek.
Stagebegeleiding is geen hogere wiskunde.
Maar je moet het wel even leren. Of ophangen. Bijvoorbeeld dit framework. Bij de koffieautomaat. Of bij de printer. Of naast de deur van het stageruimtehok waar jullie de stagiairs bewaren. (grapje, niet doen.)
Want feedback is belangrijk, en een vaardigheid die niet iedereen vanzelf uit de mouw kan schudden.
Breaking: we hebben geen tekort aan werk, maar aan werknemers. Mbo’ers vooral.
De mbo’er dreigt een soort eenhoorn te worden op de arbeidsmarkt: zeldzaam, onmisbaar, en vooral nergens te vinden.
En het wordt niet beter:
📉 Minder mbo’ers met diploma
📈 Meer mbo-vacatures
📦 En jongeren die werken met contracten zo flexibel dat ze bij windkracht 3 al van de loonlijst waaien
Dat blijkt uit de nieuwste regioschetsen van UWV en SBB. 35 stuks.
Dat is geen lichte lectuur voor op het strand, maar wel precies wat je nodig hebt als je wilt weten hoe het staat met jongeren, werk, instroom, uitstroom en uitzicht.
Wat zie je daarin?
👉 Jongeren met een nulurencontract? Prima te gebruiken als schokdemper bij economische tegenwind.
👉 Jongeren zonder startkwalificatie? Die mogen meedoen, mits ze eerst even een certificaat halen (een soort entreekaart voor de arbeidsmarkt die je dus eigenlijk gewoon zou moeten uitdelen bij geboorte).
👉Het aantal mbo-studenten daalt, terwijl het aantal mbo-vacatures stijgt. Dat is net zo handig als minder brandweermensen bij meer branden.
En het mooiste: dit is pas het begin.
De komende 5 jaar neemt het aantal mbo-gediplomeerden af met 3%, en het aantal vacatures stijgt met 1%. Krapte galore in de gloria. Dus bedrijven, zet je schrap. Of liever nog: zet je begeleiders klaar (die je niet hebt in veel gevallen).
📊 Wil je weten hoe de situatie in jouw regio is?
Wil je zien hoe groot de mismatch precies is tussen vraag en aanbod?
Of wil je gewoon lekker verdwalen in dashboards? Check dan de posts van Saskia Grit. Ze heeft álle links. En als je haar nog niet volgt: even doen.
Ze deelt data alsof het taart is. En je hebt trek. 🎂
De beste 1 aprilgrap van het jaar
Een zogenaamd wetenschappelijk onderzoek beweerde dat escape rooms beter voorspellen wie geschikt is voor een baan dan sollicitatiegesprekken of psychologische tests. Auteurs? ‘April en Fuller’. Geniaal.
Met tabellen, r-waardes en alles.
Ik dacht: ja hoor, doen. Timer aan, rookmachine aan, samenwerken en gáán.
Maar goed. Grap. 1 april.
Toch klopt het idee verrassend goed voor stages.
Want een stage is een escape room.
Je zit maandenlang opgesloten in een bedrijf.
Met opdrachten zonder handleiding, collega’s die je niet gekozen hebt, en koffie die jij moet halen.
En ondertussen wordt verwacht dat je leert, meedraait én sociaal functioneert.
Een goede stage is als een goede escape room: spannend, leerzaam, en je komt er beter uit.
Een slechte stage? Jeugddetentie met Outlook waarbij je alleen in de kamer staat te gillen dat je sterrenbeeld doener is.
Dus ja: het onderzoek was nep. Maar de boodschap blijft hangen.
Stop met testjes, start met echte ervaringen.
Een goede stage laat je zien wat iemand kan.
En wie zich daaruit weet te puzzelen, mag wat mij betreft meteen blijven zitten. In vaste dienst. Met salaris.
📬 Stagevergoeding: wie niet betaalt, krijgt ook niks terug.
Ik schreef hier eerder over, volgens mij vorige week nog. En nu kwam Rob Neutelings er nog eens overheen met een scherp stuk op MBO-today .
Je bent jong en je wil wat. En dus werk je al jaren naast school: vakkenvullen, maaltijden rondbrengen, gras maaien bij de buren. Niet om rijk van te worden, maar om gewoon mee te kunnen doen. Tot je stage begint. Dan mag je 32 tot 40 uur per week gratis komen buffelen. Bijbaantje weg, reiskosten erbij. Kassa — maar dan voor het stagebedrijf.
In 2023 tekenden overheid, onderwijs en werkgevers nog plechtig het Stagepact MBO: alle studenten zouden een passende onkostenvergoeding krijgen. Niet luxe, geen loon, gewoon iets eerlijks.
Fast forward naar 2025: wat blijkt? Slechts 45% van de mbo-studenten ontvangt daadwerkelijk een vergoeding.
In de techniek is het met 57% al matig.
In sectoren als Voedsel, Groen en Gastvrijheid? 28%.
Stage = leren? Bij veel bedrijven is het vooral goedkoop personeel met minder rechten dan de koffiemachine.
Minister Bruins wil de vergoeding niet verplichten. "De markt lost het wel op." Ja hoor. Net als het klimaat. Of het openbaar vervoer.
Ondertussen zegt Europa: vergoedingen worden verplicht. Dus bedrijven die nu nog denken weg te komen met loze kreten als “we investeren in jong talent” kunnen straks huilend toekijken hoe diezelfde talenten bij de concurrent gaan werken. Of in het buitenland.
💬 Misschien wordt het tijd voor een landelijke posteractie.
Gewoon, om het gesprek wat op gang te helpen.
Hier alvast drie slogans om te plakken op de deur van elke HR-afdeling die “geen budget” heeft:
🪧 "Wij geloven in kansen. Alleen niet in betalen."
🪧 "Bij ons leer je alles. Behalve je waarde."
🪧 "Wij geloven in jonge mensen. Zolang ze hun eigen lunch meebrengen."
Voel je vrij om mee te denken. Of om ze alvast uit te printen. A3, kleur, dubbelzijdig. Graag zelfs.
Weten wat je met mbo’ers moet? Praat eens met ze.
In Trouw schreef Peter Henk Steenhuis op 27 maart; filosoof, journalist en sinds kort practor ‘Betekenisvol Vakmanschap’ bij Firda een essay dat je niet mag missen:
👉 “Luister nou eens naar wat mbo-studenten zélf vertellen.”
Geen beleidsdiagrammen; geen strategietaal; maar echte verhalen van echte studenten. Over lassen, zorgen, plannen, adviseren, kleuren kiezen en mensen helpen. Over vakmanschap dus. En betekenis.
📣 “De zin zit al in de student, je hoeft alleen maar goed te luisteren.”, schrijft Steenhuis.
En dat klopt. Zoals ik al eerder zei:
Studenten lezen tussen de regels hoe jouw bedrijf is. En de zin die daar staat, maken ze zelf.
Ze vinden die zin in het familiebedrijf, in het ziekenhuis, in een vliegtuigcabine of een schoonheidssalon. Het enige wat wij hoeven te doen? Niet uitleggen wat ‘zin’ is, maar ruimte maken zodat zij het kunnen laten zien.
💡 Willen we dat meer jongeren voor het mbo kiezen?
Dan moeten we eerst stoppen met zenden; en beter gaan luisteren.
Hun verhalen zijn niet over het mbo; ze zijn het mbo.
En leuk detail: Ik sprak Henk deze week en we gaan een podcast opname van Brand en Jansen maken. Met studenten natuurlijk. Daarover later meer.
The Times: Talent mag overal zitten, kansen niet.
In het VK investeren bedrijven in scholarships voor ondervertegenwoordigde groepen. Niet uit liefdadigheid, maar omdat ze begrijpen dat diversiteit een kracht is. Het past bovendien perfect binnen hun ESG-doelstellingen en levert tegelijk een talentenpijplijn op waar HR-afdelingen van smullen.
Zoals The Times schrijft: “The defunding of diversity, equity and inclusion initiatives is one of the most divisive workplace topics of 2025 — but while the argument rumbles on across both sides of the Atlantic, forward-thinking firms are adopting a fresh approach.” Ondertussen waait er wereldwijd een politieke wind die DEI-initiatieven onder druk zet. In de VS heeft de regering-Trump een uitvoerend bevel uitgevaardigd om DEI-programma's te beëindigen, wat leidt tot een terugtrekking van diversiteitsbeleid door bedrijven zoals Walmart en Meta.
Guur enzo. Maar laten we duidelijk zijn:
💥 Wie nu niet investeert in diversiteit, toegang en eerlijke behandeling, verliest straks de aansluiting.
Bedrijven die stagiairs zien als goedkope krachten zullen merken dat talent andere wegen kiest ; naar werkgevers die wél investeren, wél begeleiden, en wél begrijpen dat inclusie geen kostenpost is, maar een toekomststrategie.
De toekomst is aan hen die inclusief denken en handelen. De rest? Die blijft achter in de schaduw van hun eigen kortzichtigheid.
Ging ook dit mooie stuk over in the Stylist (betaalmuurtje, dat wel).👇
DE POLL DEZE WEEK:
Even over de posteractie waar ik het net over had:
Dat was ‘m!
Even samengevat:
– Stage als werkstraf? Leuk idee, Gerard. Maar het probleem is niet het aantal plekken — het zijn de begeleiders die ontbreken.
– Feedback geven blijft lastig. Gelukkig is er het Westerveld Framework: geen toespraak, wel gesprek.
– Een stage is een escape room. Alleen jij moet de koffie halen.
– Nieuwste cijfers: minder mbo’ers, meer vacatures. En nog steeds geen verplichte vergoeding.
– Stagediscriminatie? Die lossen we op met meldpunten. En rapporten over die meldpunten.
– In Trouw zegt Peter Henk Steenhuis: “De zin zit al in de student. Je hoeft alleen maar te luisteren.” Daar gaan we podcast over maken.
– In The Times: bedrijven investeren in scholarships. Terwijl elders DEI wordt afgebroken. Wie nu niet bouwt aan toegang, raakt achterop.
🎥 Laat ik jullie de week ingaan met deze video over Linkedin die in mijn bubbel nogal viraal ging.
Tot volgende week
En begeleid ze een beetje lief, hè?
Maarten
Plus onthouden: Werf slim: werf studenten!
Doorsturen mag!
Ken je een collega, school, of student die hier wat aan heeft? Deel deze nieuwsbrief. Ze kunnen er beter vandaag dan morgen mee aan de slag.
Volg, deel en blijf op de hoogte
👉 LinkedIn
👉 Website
👉Engelstalig blog
Deze nieuwsbrief wordt mede mogelijk gemaakt door NUTZY. Organisaties zoals Albron, Albert Heijn en Croonwolterdros gebruiken hun platform om jong talent op een nieuwe manier aan te trekken.