Hartelijk maandag!
Wat een toffe week was het afgelopen week. Ik mocht op vijf plekken mijn verhaal over de kracht van stages doen, twee groepen mbo studenten begeleiden en kreeg een nieuwe uitnodiging voor een grote internationale conferentie vanuit België. Hoe tof is dat! Later meer daarover.
Deze week veel aandacht voor good-old ‘bildung’ als fundament van succesvol onderwijs, voor studiekeuze, voor de vraag of Generatie Z een stel luie donders is (spoiler: neuh) waarom generalisten belangrijker zijn, wat ‘new collar workers’ precies zijn en waarom stages bij al deze thema’s zo’n belangrijke rol (kunnen) spelen.
Voor de mensen die Carnaval vieren: Heel veel plezier! Ik ben van boven de sloot en zeg ‘patat’ dus ik heb daar niets tussen te zoeken. Ik ken mijn plek 🎉
Voor de mensen die deze week het fort van arbeidsmarkt Nederland bewaken: Zet ‘m op!
Veel stagiairs gewenst.
Maarten
Vergeet niet deze nieuwsbrief te delen! Hoe meer lezers en abonnees hoe beter!
PARTNER: STICHTING ELBHO
Deze week mag ik voor Stichting ELBHO aan een stagemarkt meedoen. En dat doe ik graag want Stichting ELBHO zorgt voor een onafhankelijke audit van jouw bedrijf als stagebedrijf voor studenten in het HBO en op het WO. Begin jouw aanvraag hier. En kom als je in de buurt bent donderdag een bakkie doen op de Hogeschool Rotterdam.
Wat zeggen Werf Slimmers?
Niet zoveel deze week. En daarmee best veel.
Deze week was de poll niet bepaald populair 🤪. Twee mensen reageerden. TWEE. Voor de reageerders: DANK! En die hebben nog totaal niet nagedacht over de vraag of AI iets voor stagiairs vinden gaat betekenen. Dat zo weinig mensen ‘m invullen en er niet over nadenken is een belangrijk signaal dat het tijd is om je WEL druk te maken. Aan het einde van de nieuwsbrief een mooi rapport om jouw denken hierover aan te zwengelen.
DEZE WEEK
GURUZ op Radio 1
Zoals je weet ben ik fan van Stichting Guruz waarmee we het MBO op een voetstuk willen zetten en bedrijven en studenten bij elkaar willen brengen.
Deze week waren ze op Radio 1! Kan ik veel over zeggen, leuker om even te luisteren.
Dirk van Damme: Wij hebben het geloof in onderwijs verloren
Dirk van Damme is een Vlaamse pedagoog en deze week schreef hij een mooi vlammend essay over de manier waarop wij in Nederland ons onderwijs verkwanselen. Want dat is de strekking van zijn stuk. “Onderwijsaspiraties zijn tegenwoordig zeer doelgericht geworden. Een kwalificatie halen is nu eenmaal nodig om economisch succesvol te zijn. Snel geld verdienen en status verwerven lijken de belangrijkste doelen te zijn geworden. Een belastingbrief leren invullen krijgt een hogere prioriteit dan de muziek van Johann Sebastian Bach leren begrijpen. Een moreel hoogstaand persoon worden lijkt al helemaal ver weg.”
Ik denk dat Dirk van Damme een hele rake observatie maakt. Daar voeg ik graag aan toe dat we onderwijs en leren teveel zien als ‘iets dat je op school doet’. Leren en ontwikkelen is een voortdurend aandachtspunt voor iedereen. Op school, maar vooral ook daarna op de werkvloer. En het begin hoeft niet per se op een complexe manier met een herziening van een onderwijsstelsel : Begin met sterke stagebedrijven waar studenten echt de uitdaging krijgen om zich inhoudelijk en als mens te ontwikkelen; niet alleen in jouw specifieke niche maar als zelfredzame brede vakprofessional.
Of je Bach aanzet moet je zelf weten. De nieuwe plaat van Johan is ook prima.
Generalisten bouwen al vanuit de collegebanken revolutionaire zonnepanelen
Nog even over die generalisten… zijn er dan voorbeelden waar dat werkt? Iets met wenken en bediend: “Al in de collegebankjes keek het oprichtersduo naar de business van techniek. ‘We hebben allebei een technische opleiding, maar zijn geen diehard techneuten. Eerder generalisten’, zegt Roelofs. Generalisten met oog voor ondernemerschap. Dat verklaart ook waarom ze destijds mede-initiatiefnemer waren van Innovation Space, een expertisecentrum van de TU/e dat wetenschappelijke kennis en onderwijs koppelt aan startups en bedrijven. ‘Dat was een leuke tijd: met zes studenten begonnen we in een hokje van een paar vierkante meter en zetten we de eerste stappen.”
Studenten die aan ‘echte’ opdrachten werken, studenten die zich breed ontwikkelen, die samenwerken. Mooi!
Hoe kiezen leerlingen een studie?
Interessante studie van Martkeffect over de manier waarop studenten kiezen voor een opleiding. Deden ze volgens mij in samenwerking met Jong en Je wil Wat . Hele toffe studie die niet gaat over stages en het signaal dat ik hier tussen de regels doorlees is helder: Jongeren hebben geen referentiekader als het gaat om beroepskeuze. Dit zorgt ervoor dat zij volledig afhankelijk zijn van hun omgeving om een beeld te hebben van een baan, beroep of branche. Daarom is het zo belangrijk dat met name bedrijven actief betrokken zijn bij het vormen van een beeld van een beroep. Kort door de bocht: Laat dit niet over aan docenten. Die kunnen best wat, begrijp mij niet verkeerd maar het is van fundamenteel belang dat bedrijven die beeldvorming helpen beïnvloeden.
En vervolgens is het belangrijk om studenten aan boord te houden want de uitval in de eerste jaren van het mbo is in een aantal opleidingen echt dramatisch . Precies daarom werken we met Censes Education aan effectieve samenwerking tussen bedrijven en scholen. Maar dat terzijde.
Een ‘New Collar Worker’
Over dat opleiden: Er is veel discussie over de vraag of je per se moet hameren op diploma’s bij het werven van talent. Is dat diploma wel nodig? Daar komt de term ‘new collar worker’ vandaan. Een hele interessante term en ik denk dat er een hele belangrijke link met praktijkleren is. Het gaat erom dat je als bedrijf inschat wat het niveau is van de ‘skills’ die een kandidaat heeft en hoe diegene kan groeien naar een ander skillsniveau. Het diploma zal haar dominante rol in het selectieproces gaan verliezen. Daar kun je op voorsorteren; bijvoorbeeld door meer nadruk te leggen op het werven van nieuw talent via tests en tijdens een kennismakingsperiode. Via stages dus. 😬
Gen Z werkt minder dan voorgaande generaties?
Het is een bekend verhaal: Gen Z is een stel telefoonverslaafde, luie donders die te beroerd zijn om een uurtje over te werken. Daar gaat Laura Bas diametraal tegenin. En terecht. Want GenZ werkt niet minder. Integendeel. Ze werken wel anders. En zoals ik deze week nog een paar keer herhaalde: Zij zijn loyaal aan zichzelf, wij zijn als oudere professionals loyaal naar een bedrijf. Dat is niet goed of fout; het is wel een volledig ander vertrekpunt. Geen wonder dat we elkaar niet meer begrijpen na een tijdje.
Generalisten komen verder.
Het algemene idee is: Als je ergens wil komen moet je van jongs af aan je doel bepalen en er dan keihard voor gaan. Je moet een specialist worden, want anders blijf je je hele leven maar wat aanmodderen in de marge, of raak je – om nog even bij het golfen te blijven – nooit die bunker uit. “Volstrekt fout,” reageert David Epstein, auteur van Waarom generalisten verder komen op deze veronderstelling. Is al een ouder boek maar ik kwam ‘m van de week weer tegen en vond het belangrijk om er weer even aandacht aan te geven.
In ons onderwijs is er veel discussie wat je aan studenten in het beroepsonderwijs moet leren; moet je ze tot vakspecialist opleiden, of juist algemener opleiden zodat ze meer kanten opkunnen. Ik denk dat de huidige generatie niet meer een leven lang bij dezelfde werkgever wil zitten, of in dezelfde beroepsgroep blijft hangen. Het idee van de carriere als ‘ladder’ is niet meer automatisch het dominante verhaal. Je doet een paar jaar dit, een paar jaar dat… Dan heb je meer aan generalistische vaardigheden. Vraag je daarom af: Leiden wij studenten op om zichzelf op de arbeidsmarkt te redden, of om onze eigen uitdaging op de arbeidsmarkt op te lossen.
POLL VAN DE WEEK
Even over die ontwikkeling. Hoe zit dat met jou? Is jouw loopbaan een rechte lijn omhoog, een succesverhaal pur sang, een kronkelig bospad met afgronden of twaalf steden dertien ongelukken?
Metaforen voor loopbanen.
Een metafoor is vrijvertaald een wijze van spreken om uitdrukking te geven aan een gevoel of een idee met behulp van beeldspraak of vergelijkingen. Die metaforen zijn niet zomaar een paar leuke woordspelletjes; het kan een grote invloed hebben op de manier waarop je naar een loopbaan kijkt. Daarom is het slim om na te denken over de manier waarop wij over een loopbaan nadenken. Is die loopbaan nog steeds ‘een ladder’? een ‘ratrace’. Laten we meer nadenken over de loopbaan als een zich continue ontwikkelend en veranderend ‘verhaal’ dat je aanpast aan de omgeving waarin je rondloopt.
Stop met het gezever rond de war for talent.
Gezever rondom de war for talent? Dan heb je mijn interesse. Leuk verhaal van onze zuiderburen. Ann heeft een platform gestart dat op een andere manier mensen benaderd. Bijna alle bedrijven zoeken bekwame, gemotiveerde mensen, maar velen blijven gewoon op hun stoel zitten en wachten tot de witte raaf met de juiste diploma's en ervaring zich aanmeldt. Zo werkt het natuurlijk niet. Die tijd is al lang voorbij." Het is een klein bedrijf nog, maar mocht het een succes worden dan las je het als eerste bij mij 😬
Ik lees tussen de regels een hele mooie lofzang op de stage als kennismakingsperiode.
Thuiswerken heeft opvallend bij-effect
Nick Bloom stond op mijn favorietenlijstje tijdens de corona lockdowns omdat hij helder inzichtelijk maakte wat het effect van de pandemie was op remote en hybride werk. Een dan de effecten is dat de kantoormarkt aan het veranderen is. En wat hij nu laat zien is dat ook andere beroepsgroepen gedwongen hun werkterrein moeten veranderen: inbrekers. Die link had ik nog niet gelegd, maar het is natuurlijk logisch. Benieuwd of je nu ook gaat zien dat binnensteden in grotere stedelijke gebieden minder veilig worden doordat er meer leegstand komt. Zo toch grappig zijn dat Manhattan weer net zo onveilig is als begin jaren tachtig. Of dat de Jordaan weer zo’n onaantrekkelijk gebied was als het in de jaren zestig was.
Generatieve AI in the Workforce
nog even over die poll rondom AI. Dat er wel degelijk grote uitdagingen op de loer liggen en kansen rondom Generatieve AI blijkt wel uit dit rapport van SHRM. Heb je geen idee hoe je met AI te maken kunt krijgen? Dan lees je dit rapport even.
DAT WAS M
Ik schreef het al: Afgelopen week mocht ik het hele land door: Nijmegen, Apeldoorn, Rijswijk, Haaften, Nijkerk… elke dag een nieuwe zaal. Echt zo tof om te doen. Deze week valt het mee en ben ik in Driebergen, Diemen en Rotterdam.
Ik ben nu ook op zoek naar iemand die mij kan adviseren over de database die ik eerder bouwde van mijn nieuwsbrief. Substack (het platform waarop je de nieuwsbrief leest) heeft geen API maar het moet wel mogelijk zijn om een resource te bouwen waarin hij automatisch met tags artikelen opslaat. Wie heeft de gouden tip?
Heb ik nog een hele leuke docu voor jullie. Eerder deelde ik een TikTok video van een docent die We Are the world (de videoclip) aan een klas laat zien. De klas heeft geen idee wie al die zingende figuren zijn (ok, Michael Jackson kan er net vanaf). Daar is nu een leuke documentaire van gemaakt. Met opvallende nieuwtjes: Zo kreeg Cindy Lauper de voorkeur boven Madonna (omdat de hoge heren die de boel bij elkaar brachten meer belang hadden om haar in de spotlight te zetten). En Sheila E stage op toen bleek dat ze er alleen bij is gevraagd om Prince binnen te hengelen. Heldin. Wel Netflix downloaden.
DEEL DEZE NIEUWSBRIEF IN JOUW NETWERK DOOR ‘M DIRECT DOOR TE STUREN NAAR IEMAND WAARVAN JE DENKT DAT DIEGENE ER BAAT BIJ HEEFT, OF HET GEWOON LEUK ZAL VINDEN>